در این مقاله از کلینیک ماهان سمعک مجهزترین مرکز شنوایی سنجی در اصفهان ۱۰ علت اصلی بروز سرگیجه و حالت تهوع و راههای درمان آن را بررسی می کنیم. لطفا تا انتها با ما همراه باشید.
سرگیجه و حالت تهوع و راههای درمان آن
برخی از افراد پس از علائمی مانند سرگیجه و حالت تهوع نگران سرطان یا تومور مغزی هستند، اما این دو بیماری دلایل رایجی برای سرگیجه نیستند.
به طور کلی، سرگیجه و حالت تهوع نشان دهنده مشکل نه چندان جدی تری مانند عفونت گوش داخلی است.
علل سرگیجه و حالت تهوع و راههای درمان آن
عوامل یا شرایط متعددی می توانند باعث سرگیجه و حالت تهوع شوند. در ادامه به تشریح تعدادی از این عوامل می پردازیم:
سردرد
همه انواع سردرد فقط باعث درد در سر نمی شود. در برخی از انواع سردرد، سرگیجه و حالت تهوع نیز ممکن است از علائم آشکار باشد.
سردرد میگرنی یک سردرد عصبی است که می تواند باعث مشکلات بینایی، سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ، با یا بدون سردرد شود.
برخی افراد ممکن است دچار سرگیجه و حالت تهوع شوند، به خصوص اگر درد شدید باشد.
بسیاری از افرادی که از سردردهای میگرنی رنج می برند سردرد های شدیدی را تجربه کرده اند. برخی از میگرن ها در پاسخ به محرک های خاصی مانند استرس یا کافئین یا اسنشاق بوهای خاصی مثل بوی رنگ های شیمیایی رخ می دهند.
مصرف الکل و مواد مخدر و یا داروهای خاص
مصرف الکل یا مواد مخدر می تواند باعث سردرد یا حالت تهوع شود. هنگام تلاش برای خلاص شدن از شر سمومی مانند الکل، فرد ممکن است حالت تهوع و استفراغ را تجربه کند.
برخی از داروهای تجویزی می توانند باعث سرگیجه و استفراغ شوند، به خصوص اگر بر عملکرد مغز تأثیر بگذارند.
افرادی که پس از مصرف داروی جدید متوجه این علائم می شوند باید به پزشک خود در مورد این وضعیت اطلاع دهند. از رایج ترین داروهایی که باعث سرگیجه و حالت تهوع می شوند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– داروهای ضد افسردگی
– داروهای ضد اضطراب
– داروهای ضد صرع
– داروهای فشار خون
– داروهای ضد روان پریشی
– بعضی آنتی بیوتیک ها
بیماری حرکت
بیماری حرکت زمانی رخ می دهد که فرد درک غیرعادی از حرکت داشته باشد. این وضعیت حتی زمانی که فرد ساکن است نیز ممکن است رخ دهد، اما زمانی که در وسیله نقلیه ای در حال حرکت مانند ماشین، قایق یا هواپیما باشد، شایع تر است.
بیماری حرکت می تواند باعث تهوع، سردرد و سرگیجه شود. برخی از افراد ممکن است علائم دیگری مانند خمیازه کشیدن، خواب آلودگی یا عرق کردن را تجربه کنند.
معمولاً زمانی که فرد از وسیله نقلیه در حال حرکت خارج می شود بهبود می یابد.
فردی که در وسیله نقلیه در حال حرکت نیست و بیماری حرکت را تجربه می کند، اغلب در معرض چیزی قرار می گیرد که حواس خود را تحریک می کند، مانند تماشای حرکت شخصی، انجام یک بازی ویدیویی یا تماشای یک فیلم.
بیماری حرکت یک بیماری خطرناک نیست.
بیماری های دستگاه گوارش
عفونت ویروسی یا باکتریایی معده می تواند باعث تهوع و استفراغ شود. همچنین برخی از افراد مبتلا به عفونت معده به دلیل کم آبی دچار سرگیجه می شوند.
نوروویروس یکی از شایع ترین علل آنفولانزای معده است. این عفونت بسیار مسری باعث استفراغ و حالت تهوع می شود که می تواند یک روز یا بیشتر طول بکشد. برخی از افراد علائم دیگری مانند تب، سردرد یا درد عضلانی نیز دارند.
عفونت های باکتریایی که اغلب در اثر غذا ایجاد می شوند نیز می توانند باعث ناراحتی معده شوند.
دو عامل شایع باکتری سالمونلا و اشریشیا کلی هستند.
بیشتر این عفونت‌ها خود به خود از بین می‌روند، اما در کودکان و افراد مسن و افرادی که بیماری های زمینه ای دارند می‌تواند باعث کم‌آبی خطرناک شود.
سایر عفونت ها
سایر عفونت های خفیف تا تهدید کننده زندگی بسیاری دیگر می توانند باعث سرگیجه و حالت تهوع شوند.
در بیشتر موارد، افراد تب نیز خواهند داشت. برخی از عفونت هایی که می توانند باعث تهوع و سرگیجه شوند عبارتند از:
– هرپس زوستر، نوع نادری از تبخال (ویروس هرپس) که گوش را تحت تاثیر قرار می دهد.
– هر گونه عفونت گوش به خصوص گوش داخلی
– عفونت های چشمی که بینایی را مختل می کند و ممکن است باعث سرگیجه شود
هر گونه عفونت درمان نشده می تواند به سایر قسمت های بدن سرایت کند و باعث سپسیس شود. این بیماری که به گندخونی نیز شناخته می شود می تواند باعث سردرد و حالت تهوع شود و یک وضعیت تهدید کننده زندگی است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
کم آبی بدن
گاهی اوقات کم آبی می تواند باعث سرگیجه در فرد شود.
کم آبی یک بیماری شایع است که پس از استفراغ رخ می دهد، بنابراین افرادی که دچار کم آبی هستند ممکن است حالت تهوع داشته باشند.
نوشیدن مایعات زیاد می تواند سرگیجه را تسکین دهد. اگر نمی توانید چیزی را در معده خود نگه دارید، باید به پزشک مراجعه کنید.
استرس
علاوه بر احساسات روانی، اضطراب می تواند علائم فیزیکی نیز ایجاد کند.
برخی افراد در اثر اضطراب دچار سرگیجه و حالت تهوع می شوند. اگر سرگیجه و حالت تهوع باعث نگرانی و اضطراب بیشتر در فرد شود، ممکن است علائم فرد بدتر شود.
بارداری
تهوع صبحگاهی یکی از شایع ترین علائم در اوایل بارداری است.
این حالت باعث حالت تهوع و گاهی سرگیجه و استفراغ می شود.
تهوع صبحگاهی می تواند بسیار ناخوشایند باشد، اما خطرناک نیست، مگر اینکه فرد نتواند چیزی را در معده خود نگه دارد و دچار کم آبی شود.
افرادی که سرگیجه دارند و نمی توانند استفراغ خود را متوقف کنند باید فورا به پزشک مراجعه کنند.
ورتیگو
سرگیجه شامل گروهی از علائم است که باعث سرگیجه و گاهی حالت تهوع یا احساس چرخش می شود.
یکی از رایج ترین انواع سرگیجه، سرگیجه موضعی حمله ای نام دارد. این وضعیت زمانی رخ می دهد که کریستال های ریز گوش داخلی حرکت می کنند و تشخیص این حرکت را برای مغز دشوار می کند.
پزشک می تواند این وضعیت و انواع دیگر سرگیجه را درمان کند.
آسیب های مغزی و تومورها
آسیب های مغزی یکی از جدی ترین علل احتمالی سرگیجه و حالت تهوع هستند، اما کمتر شایع هستند.
سکته مغزی زمانی اتفاق می افتد که یک رگ خونی در مغز مسدود می شود یا خونریزی از یک رگ خونی مانع از رسیدن خون به مغز می شود.
این عارضه در افراد دارای عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی، از جمله افراد بالای ۵۰ سال، افراد مبتلا به فشار خون بالا و افرادی که سبک زندگی کم تحرک دارند، بیشتر دیده می شود. با این حال، هر کسی ممکن است سکته کند.
علائم سکته مغزی شامل بی حسی یا گزگز در یک طرف بدن، افتادگی صورت، سرگیجه، سر در گمی و ضعف عضلانی در یک طرف بدن است. حالت تهوع و سرگیجه معمولا تنها علائم سکته مغزی نیستند.
به ندرت، تومور مغزی می تواند باعث سرگیجه یا حالت تهوع شود. تومورهای مغزی تقریباً همیشه علائم دیگری مانند سردرد، مشکلات تعادلی، مشکلات بینایی و تغییرات شخصیتی را ایجاد می کنند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
حالت تهوع و استفراغ معمولا خود به خود و بدون هیچ علامت دیگری از بین می روند.
در موارد زیر فرد باید به پزشک مراجعه کند:
– درصورت احساس صدای وزوز در گوش به ما مراجعه کنید تا پس از یافتن علت اقدام به درمان بکنیم.
– علائم سرگیجه و تهوع برای چند روز ادامه داشته باشد.
-افرادی که باردار و کم آب هستند یا نمی توانند چیزی را داخل معده خود نگه دارند
– علائم دیگری مانند تغییرات شخصیتی یا مشکل در راه رفتن دارد
– پس از شروع داروی جدید احساس سرگیجه یا حالت تهوع داشته باشید
– شما اغلب با میگرن یا انواع دیگر سردردهایی مواجه می شوید که بر فعالیت های روزانه شما تأثیر می گذارد
– اضطراب مزمن را تجربه می کند
یک فرد باید به اورژانس مراجعه کند اگر:
– مشکل در حرکت، درد یا بی حسی در یک طرف بدن یا سایر علائم سکته مغزی
– از دست دادن هوشیاری یا گیج شدن
پیشگیری
با توجه به اینکه سرگیجه و حالت تهوع غالبا در اثر ابتلا به بیماری های عفونی و ویروسی واگیردار بروز می کند فلذا همیشه نمی توان از سرگیجه و حالت تهوع جلوگیری کرد. برخی از استراتژی هایی که می توانند خطر را کاهش دهند عبارتند از:
– دست های خود را همیشه با آب و صابون به شیوه صحیح بشویید، به ویژه پس از تماس نزدیک با دیگران یا پس از نزدیک شدن به فرد بیمار
– عدم فرستادن کودکان به مدرسه در صورت بیماری
– هنگام بیماری از رفتن به محل کار یا مکان های عمومی خودداری کنید
– مقدار زیادی آب بنوشید تا بدن هیدراته بماند
– برای هر گونه علائم غیر معمول به پزشک مراجعه کنید
